Ομιλία – χαιρετισμός Μανόλη Θραψανιώτη στα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας του Τσάρλς Βέμπερ στο Λαογραφικό Μουσείο Νεάπολης, με θέμα τα εικονοστάσια

 ”  Υπάρχουν μερικές εικόνες συνυφασμένες με την Ελλάδα. Εικόνες πραγμάτων απλών και ταπεινών, που το μάτι μας συνήθως προσπερνά ή ακουμπά πάνω τους φευγαλέα αφηρημένα , χωρίς δεύτερη σκέψη.‎ Ένα από αυτά, που συνήθως προσπερνάμε ή τα κοιτάμε χωρίς να τα βλέπουμε, είναι τα Εικονοστάσια. Τα μικρά εκκλησάκια στην άκρη των δρόμων. Τα συναντάμε παντού. Σε εθνικούς δρόμους σε χωματόδρομους , σα κακοτράχαλα βουνά σε πόλεις η χωριά..‎‎ Εικονοστάσια φτιαγμένα απο διάφορα υλικά , πετρόκτιστα , μεταλλικά ξύλινα , άλλοτε περιποιημένα η αφημένα στην φθορά του χρόνου. τις Τις περισσότερες περιπτώσεις αν τα παρατηρήσεις θα δεις μέσα τους  μια χάρτινη εικόνα κολλημένη σε ξύλο ή μια ξεθωριασμένη φωτογραφία του νεκρού ή ένα φρέσκο ή ένα πλαστικό λουλούδι. Μερικές φορές ίσως να δεις λίγα αγριολούλουδα ή πολλές φορές δε βλέπεις τίποτα, παρά μόνο την απόλυτη εγκατάλειψη. ‎        Τα Εικονοστάσια στις άκρες των δρόμων με τη σημερινή τους μορφή, αποτελούν το σταδιακό μετασχηματισμό ενός θρησκευτικού λατρευτικού συμβόλου, σε ένα σημείο μνήμης και μαρτυρίας του ανθρώπινου πόνου. Από τη δεκαετία του 70 άλλαξαν εντελώς, όχι μόνο σαν εικόνα, αλλά και ως συμβολισμός. Τα περισσότερα απ’ αυτά, είναι σημεία μνήμης και μαρτυρίας ανθρώπινου πόνου.       Παλαιότερα, τα εικονοστάσια στις άκρες κυρίως των επαρχιακών δρόμων ήταν απλά τάματα των πιστών σε κάποιο άγιο και ήταν γνωστά με το όνομα του εικονίσματος που φιλοξενούσαν.       Ήταν δηλαδή, σημεία λατρείας. Τότε δεν υπήρχαν  πολλά αυτοκίνητα και τα εκκλησάκια ήταν κάτι σαν μικρά ξωκλήσια, ασπρισμένα, καθαρά και με το καντήλι πάντα αναμμένο. Αργότερα , όταν αρχίσαν να αυξάνονται τα αυτοκίνητα άρχισαν να πληθαίνουν και τα εικονοστάσια . Να καλύπτουν το πλάι των δρόμων στην στροφή η την ευθεία να καλύπτουν την επικράτεια ΑΠ άκρη σε άκρη.  Όλοι οι δρόμοι της Ελλάδας, γέμισαν εικονοστάσια μικρά, μεγάλα, πέτρινα, σιδερένια, όμορφα, τα περισσότερα απ’ αυτά, σκέτα έργα τέχνης.     Όταν τα παρατηρεί κανείς , ιδιαίτερα εκείνα που μαρτυρούν εγκατάλειψη τον κατακλύζει μελαγχολία . Μας θυμίζουν πως αυτοί που έφυγαν έχουν πια ξεχαστεί. Οι δικοί τους ίσως να έχουν πεθάνει, ίσως να ζουν μακριά, κανείς όμως, δε θυμάται σε ποιον έχει αφιερωθεί το εικονοστάσι. Κάποιες φορές πάλι, ανοίγοντας το πορτάκι ίσως βρεις λίγο ελαιόλαδο και σπίρτα που πιθανόν να έχουν «αναπαλιάσει» από την υγρασία. Υπομονετικά όμως, περιμένουν το χέρι του περαστικού που θα θελήσει να ανάψει το καντήλι τους «εις μνήμην». Είναι οι στιγμές που τα βράδια, εμφανίζονται μικρά φωτάκια, μικρές σπίθες στην άκρη του δρόμου θαρρείς και είναι πυγολαμπίδες, που μαρτυρούν ανθρώπινη παρουσία και τη διαπίστωση πως η λήθη δεν ήρθε ακόμα! Παντού στην Ελλάδα, θα συναντήσουμε ένα εικονοστάσι. Ακόμα και σήμερα στα χωριά και ιδιαίτερα στα χωριά της Κρήτης, θα συναντήσεις στο δρόμο σου  μαντιλοφόρες γυναίκες που κρατώντας μία τσάντα, σε παρακαλούν να τις πάρεις μαζί σου. Πηγαίνουν σου λένε  να ανάψουν τα καντήλια στα εικονοστάσια της περιοχής τους. «Κανείς δεν τα ανάβει πια και είναι αμαρτία να μένουν σβηστά. Το κάνω εγώ γι’ αυτή τη  μάνα που δεν μπορεί να έρθει να ανάψει ένα κερί στο παιδί της», σου λένε. Αυτές τις γυναίκες τις θαυμάζεις και λες πως «αυτή είναι η Ελλάδα και ο πολιτισμός της». Σήμερα, ο κ. Βέμπερ και η ΠΛΕΑΜ μέσω της φωτογραφικής έκθεσης με θέμα τα Εικονοστάσια, έρχονται να μας θυμίσουν αυτό το μοναδικό παγκοσμίως ελληνικό φαινόμενο. Δε θα ήθελα να αναφερθώ στα πολλαπλά οφέλη της Οδικής Ασφάλειας, επειδή θεωρώ δεδομένο ότι όλοι μας γνωρίζουμε ή οφείλουμε να γνωρίζουμε, τι σημαίνει «Ασφαλώς Οδηγώ», τι σημαίνει «Αγαπώ τη ζωή», τι σημαίνει «Οδηγώ και προσέχω». Όλοι μας ξέρουμε το πόσο υποχρεωμένοι είμαστε να προσέχουμε και να προστατεύουμε τη ζωή, τόσο τη δική μας, όσο και των «απέναντί» μας. Άλλωστε η Νεάπολη είναι μία μικρή πόλη που έχει θρηνήσει αρκετά νέα παιδιά στην άσφαλτο και μάλιστα εν μέσω του καλοκαιριού. Αλήθεια, έχει  μετρήσει κανείς πόσα εκκλησάκια υπάρχουν δεξιά και αριστερά στον εθνικό δρόμο Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος;     κάποιος το έκανε .Δεκαεννέα στον αριθμό για όσους δεν τα έχουν μετρήσει, που είναι αφιερωμένα σε 26 συνολικά νεκρούς κυρίως νέα παιδιά σε ένα δρόμο μόλις 12 χιλιομέτρων! Ναοί μνήμης σε ένα μικρό κομμάτι της Εθνικής Οδού. Αν αναλογιστούμε οτι πολλοί απ αυτούς θα μπορούσαν να είναι σήμερα ανάμεσα μας,  με “φυσική παρουσία ” χρήσιμοι πολίτες , η ιδέα του «νοιάζομαι για το αύριο»! αποκτά ζωτική σημασία. Ανατριχιαστική ιδέα  αν κάποιος μετρήσει όλους αυτούς τους μικρούς Ναούς μνήμης του νησιού μας! Αυτό που μαρτυρούν οι φωτογραφίες του κ. Βέμπερ, είναι ακριβώς αυτό που οφείλουμε όλοι μας να γνωρίζουμε. Την αξία της ζωής, την αξία του «νοιάζομαι για το αύριο»! Οι φωτογραφίες του κ. Βέμπερ είναι δισδιάστατες ή καλύτερα, πολυδιάστατες.  Συμβολίζουν τη ζωή, συμβολίζουν τον πολιτισμό μας, συμβολίζουν την Ελλάδα, συμβολίζουν την καθημερινότητά μας, και άλλα πολλά, που σίγουρα θα τα ακούσετε από τους εκλεκτούς καλεσμένους ομιλητές της εκδήλωσης. Θερμά συγχαρητήρια σε όλους όσοι εργάστηκαν για να πραγματοποιηθεί αυτή η πολύτιμη για τον τόπο μας εκδήλωση. Συγχαρητήρια κ. Βέμπερ για την έμπνευσή σας, συγχαρητήρια στην ΠΛΕΑΜ, στην Πρόεδρό της και φίλη Μαρία Κωστάκη και στο Διοικητικό της Συμβούλιο, για την ευαισθησία και την υλοποίηση της φωτογραφικής έκθεσης! Θα κλείσω με ένα απόσπασμα από το ποίημα του Ναζίμ  Χιχμέτ με τίτλο «Για τη Ζωή» και να το αφιερώσω σε όλους, αλλά περισσότερο στους νέους:Ἡ ζωή δέν είναι παίξε-γέλασεΠρέπει να  τηνε πάρεις σοβαρά.Τόσο μὰ τόσο σοβαράποὺ θὰ φυτεύεις, σὰ νὰ ποῦμε  ‎‎  ἐλιὲς ἀκόμα στὰ ἑβδομῆντα σου.Ὄχι μόνο γιὰ νὰ μείνουν στὰ παιδιά σου,μὰ ἔτσι γιατὶ τὸ θάνατο δὲ θὰ τονε πιστεύεις όσο κι ἂν τὸν φοβᾶσαι,και γιατί ἡ ζωή θα βαραίνειπιότερο στη ζυγαριά.

Zeen is a next generation WordPress theme. It’s powerful, beautifully designed and comes with everything you need to engage your visitors and increase conversions.

Zeen Subscribe
A customizable subscription slide-in box to promote your newsletter
[mc4wp_form id="314"]